آمار نشان می‌دهد که اغلب شهرهای آلمان در حال حاضر با کمبود پزشک روبرو هستند. در سال‌های آینده این کمبود محسوس‌تر خواهد شد. از جمله به این دلیل که تنها ۶۰ درصد فارغ‌التحصیلان پزشکی در آلمان، به کار پزشکی می‌پردازند.
تحصیل در رشتهی پزشکی در آلمان، دوباره رونق پیدا کرده است. دیپلمه‌ها و دانشجویان رشتهی پزشکی می‌توانند بلافاصله پس از پشت‌سر گذاشتن امتحانات عمومی و تخصصی، هم مطب باز کنند و هم در بیمارستان‌ها یا کلینیک‌ها مشغول به‌کار شوند. بر خلاف گذشته، بازار عرضه و تقاضا در این رشته چنان به سود پزشکان جوان تغییر کرده است که آن‌ها می‌توانند حتی در شهرهای بزرگ هم مطب بزنند و کار کنند. تا چند سال پیش، پزشکان جوان مجبور بودند به‌خاطر وجود تقاضای زیاد، به کسب جواز کار در شهرها و مناطق دورافتاده بسنده کنند.
امتیاز انتخاب شهر محل کار
پزشکان شاغل در کلینیک‌های دولتی در سال ۲۰۰۶ برای بهبود اوضاع کاری و بالابردن حقوقشان دست به یک سری حرکات اعتراضی زدند
فارغ‌التحصیلان رشته‌هایی مثل اقتصاد صنعتی یا علوم انسانی به خوبی می‌دانند که انتخاب شهر محل کار در آلمان، امری بدیهی نیست. این متخصصان، اگر مایل به احراز شغلی باشند، باید "قابلیت تحرک زیادی" از خود نشان دهند و برای یافتن کار، آمادگی رفتن به این و آن شهر را داشته باشند. این امر به‌ویژه برای کسانی که ۳۵ تا ۴۵ سال دارند و در فکر تشکیل خانواده یا خرید ملک شخصی هستند، چندان ساده نیست. از این‌رو گزینش شهر محل کار برای پزشکان جوان، یک امتیاز فوق‌‌العاده محسوب می‌شود. آن‌ها می‌توانند حتی شهرهای پر جاذبه‌ای مثل کلن، دوسلدورف، درسدن و پتسدام را به عنوان محل کار خود برگزینند، چون این شهرها هم با کمبود پزشک روبرو هستند.
پزشکان مهاجر
آمار نشان می‌دهد که در سراسر آلمان، تنها در رده‌ی پزشک عمومی، ۲۱۰ مطب بدون پزشک مانده‌اند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در سال‌های آینده بر این تعداد افزوده خواهد شد، زیرا از شمار پزشکانی که پروانه‌ی مجاز دارند، به‌طور محسوسی کاسته می‌شود؛ به این دلیل که تنها ۶۰ درصد فارغ‌التحصیلان رشتهی پزشکی در آلمان، به کار پزشکی می‌پردازند. بقیه برای کسب حقوق بیشتر یا به کشورهای ایرلند و سوئیس مهاجرت می‌کنند یا جذب صنعت داروسازی می‌شوند. از سوی دیگر هر روز بر تعداد پزشکانی که به دوره‌ی بازنشستگی نزدیک می‌شوند، افزوده می‌شود.
شماری از پزشکان آلمانی برای کمک به نیازمندان به کشورهای فقیر می‌روند، از جمله ماتیاس هروبی، در دافور
پزشکان بازنشسته
حدود ۶۰ درصد پزشکان عمومی‌ای که در حال حاضر در آلمان مشغول به‌‌کارند، بالای ۵۰ سال سن دارند و تنها کمتر از یک‌درصد آنان، جوان‌تر از ۳۵ سال هستند. وضعیت در مورد پزشکان متخصص هم بر همین روال است. به ویژه حد متوسط سن پزشکان اعصاب و جراحی بسیار بالاست. به این‌ترتیب در سال‌های آتی، شمار زیادی از پزشکان مسن بازنشسته می‌شوند. آمار نشان می‌دهند که کمبود پزشک در همه‌ی رشته‌ها وجود دارد: از چشم‌پزشک گرفته تا متخصص زنان و پوست. چندی است که در رشتهی جراحی نیز کمبودهای محسوسی دیده می‌شود.
مطب شخصی یا مشترک
با این‌حال آرزوی اینکه پزشکان جوان بتوانند پس از پایان تحصیل مطب شخصی بزنند، کمتر به واقعیت تبدیل می‌شود. در حال حاضر تأسیس "مطب مشترک" که چند پزشک در آن کار کنند، بهترین شکل اشتغال است. "شراکت کاری" در این گونه مطب‌ها به "شرکا" امکان می‌دهد، نیمه‌وقت کار کنند و بقیه‌ی اوقات خود را به دلخواه بگذرانند.
استخدام شدن در مطب یا کلینیک خصوصی، یکی دیگر از شکل‌های اشتغالی کنونی در رشتهی پزشکی است. این شکل به‌ویژه برای خانم‌های دکتری که می‌خواهند حرفه و خانواده‌ی خود را با هم داشته‌باشند، از جاذبیت خاصی برخوردار است. هنوز هم می‌توان گفت، پزشکی، رشته‌ای است که هم نام نیک به‌همراه می‌آورد و هم آینده‌ی شخص را تأمین می‌کند؛ چه برای پزشکان زن و چه مرد.
ساختار تحصیل در رشته پزشکی در دانشگاه‌های آلمان با ایران تفاوت دارد. ورود به دوره‌های تخصصی پزشکی نیز با موافقت استاد راهنما میسر خواهد بود و در قالب کار در کلینیک‌ها و مراکز درمانی ادامه می‌یابد.
تفاوت عمده در تحصیل در رشته پزشکی در آلمان و ایران، در نوع مدرک و مقطع تحصیلی است. در حالی که رشته پزشکی در ایران به صورت یک مرحله‌ای، پس از قبولی در کنکور سراسری تا اتمام دوران تحصیل و دریافت مدرک دکترای پزشکی تعیین شده است، در آلمان دوره تحصیل در رشته پزشکی معادل کارشناسی ارشد پیوسته (Staatsexsamen) محسوب می‌شود.
دوره تحصیل در رشته پزشکی عمومی در آلمان، غالبا ۱۲ نیم سال تحصیلی (معادل شش سال) خواهد بود. دوره کارشناسی ارشد پیوسته در رشته دامپزشکی غالبا ۱۱ نیم سال و در رشته دندانپزشکی ۱۰ ترم را شامل می‌شود. دانش‌آموختگان پس از اتمام دوران تحصیل و قبولی در امتحانات پایانی، با مدرک کارشناسی ارشد اجازه کار خواهند داشت. نوع مدرک و مقطع تحصیلی ذکر شده، شامل رشته‌های دامپزشکی و دندانپزشکی نیز می‌شود.
مراحل پذیرش در رشته پزشکی
برخلاف رشته‌های غیرپزشکی که روند پذیرش (در صورت عضویت دانشگاه در اونی اسیست) از طریق اونی اسیست انجام می‌شود، پذیرش در رشته‌های پزشکی متفاوت است. تصمیم‌گیری در این زمینه با دانشگاه است.
افرادی که با قبولی در دوره‌های روزانه و شبانه دانشگاه‌های سراسری و یا مدارک دانشگاهی در رشته‌های غیرمرتبط اقدام می‌کنند، می‌بایست پس از دریافت پذیرش در دوره یک‌ساله کالج و سپری کردن این دوره، از طریق مرکز توزیع سهمیه‌های دانشگاهی (ZFS) اقدام نمایند.
اما برخی از دانشگاهها مانند دانشگاه بن، مدارک تحصیلی دانشجویان خارجی را در صورت داشتن مدرک قبولی در دانشگاه سراسری و یا مدرک کارشناسی از دانشگاه آزاد، مستقیم و بدون واسطه بررسی خواهند کرد. راه سومی نیز وجود دارد و آن ارسال مدارک به اونی اسیست است. مانند رشته‌های غیرپزشکی، این مرکز اقدام به پذیرش خواهد کرد و نتیجه را به صورت کتبی به اطلاع داوطلب خواهد رساند.
پذیرش در دوره دکترا در رشته‌های پزشکی
دانش‌آموختگان رشته پزشکی پس از اتمام تحصیل به اختیار خود می‌توانند در مقطع دکترا تحصیل کنند. این تصمیم اما شخصی است و دریافت پروانه پزشکی با مدرک کارشناسی‌ارشد صورت می‌گیرد.
دوره دکترا در رشته پزشکی، مانند سایر رشته‌های غیرپزشکی در آلمان برگزار می‌شود. این بدان معناست که شخص داوطلب با انتخاب موضوع و پس از موافقت استاد راهنما با طرح رساله، شروع به تحقیق خواهد کرد. پس از نوشتن رساله دکترا و قبولی در آزمون شفاعی، مدرک دکترا به دانشجو اعطا می‌شود.
پذیرش در دوره‌های تخصص
تحصیل در دوره‌های تخصص پزشکی در آلمان نیز با روال معمول در ایران تفاوت دارد. ورود به این دوره نه از طریق کنکور، بلکه با موافقت استاد راهنما که در این مورد خود یک پزشک متخصص است، صورت می‌پذیرد. این دوره در کلینیک و تحت نظارت پزشک متخصص برگزار می‌شود.
بنا به اطلاعات منتشر شده توسط مرکز تبادلات آکادمیک آلمان (DAAD) داوطلبان گذراندن دوره تخصص پزشکی بایستی پس از موافقت استاد راهنما، برای دریافت اجازه کار اقدام نمایند.
امکان تحصیل در رشته پزشکی در ۲۶ دانشگاه در آلمان وجود دارد که در این بین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. دانشگاه بن، هامبورگ، گیسن، دانشگاه گوته در فرانکفورت، دانشگاه صنعتی درسدن، دانشگاه مونیخ، آخن، مونستر، وورسبروگ، ماگدبورگ، گوتینگن، کیل، لوبک، دانشگاه آزاد برلین، دوسلدورف، زاربروکن، فرایبورگ و ارلانگن.
تحصیل در رشتهی پزشکی در آلمان، دوباره رونق پیدا کرده است. دیپلمه‌ها و دانشجویان رشتهی پزشکی می‌توانند بلافاصله پس از پشت‌سر گذاشتن امتحانات عمومی و تخصصی، هم مطب باز کنند و هم در بیمارستان‌ها یا کلینیک‌ها مشغول به‌کار شوند. بر خلاف گذشته، بازار عرضه و تقاضا در این رشته چنان به سود پزشکان جوان تغییر کرده است که آن‌ها می‌توانند حتی در شهرهای بزرگ هم مطب بزنند و کار کنند. تا چند سال پیش، پزشکان جوان مجبور بودند به‌خاطر وجود تقاضای زیاد، به کسب جواز کار در شهرها و مناطق دورافتاده بسنده کنند.
امتیاز انتخاب شهر محل کار
پزشکان شاغل در کلینیک‌های دولتی در سال ۲۰۰۶ برای بهبود اوضاع کاری و بالابردن حقوقشان دست به یک سری حرکات اعتراضی زدند
فارغ‌التحصیلان رشته‌هایی مثل اقتصاد صنعتی یا علوم انسانی به خوبی می‌دانند که انتخاب شهر محل کار در آلمان، امری بدیهی نیست. این متخصصان، اگر مایل به احراز شغلی باشند، باید "قابلیت تحرک زیادی" از خود نشان دهند و برای یافتن کار، آمادگی رفتن به این و آن شهر را داشته باشند. این امر به‌ویژه برای کسانی که ۳۵ تا ۴۵ سال دارند و در فکر تشکیل خانواده یا خرید ملک شخصی هستند، چندان ساده نیست. از این‌رو گزینش شهر محل کار برای پزشکان جوان، یک امتیاز فوق‌‌العاده محسوب می‌شود. آن‌ها می‌توانند حتی شهرهای پر جاذبه‌ای مثل کلن، دوسلدورف، درسدن و پتسدام را به عنوان محل کار خود برگزینند، چون این شهرها هم با کمبود پزشک روبرو هستند.
پزشکان مهاجر
آمار نشان می‌دهد که در سراسر آلمان، تنها در رده‌ی پزشک عمومی، ۲۱۰ مطب بدون پزشک مانده‌اند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در سال‌های آینده بر این تعداد افزوده خواهد شد، زیرا از شمار پزشکانی که پروانه‌ی مجاز دارند، به‌طور محسوسی کاسته می‌شود؛ به این دلیل که تنها ۶۰ درصد فارغ‌التحصیلان رشتهی پزشکی در آلمان، به کار پزشکی می‌پردازند. بقیه برای کسب حقوق بیشتر یا به کشورهای ایرلند و سوئیس مهاجرت می‌کنند یا جذب صنعت داروسازی می‌شوند. از سوی دیگر هر روز بر تعداد پزشکانی که به دوره‌ی بازنشستگی نزدیک می‌شوند، افزوده می‌شود.
شماری از پزشکان آلمانی برای کمک به نیازمندان به کشورهای فقیر می‌روند، از جمله ماتیاس هروبی، در دافور
پزشکان بازنشسته
حدود ۶۰ درصد پزشکان عمومی‌ای که در حال حاضر در آلمان مشغول به‌‌کارند، بالای ۵۰ سال سن دارند و تنها کمتر از یک‌درصد آنان، جوان‌تر از ۳۵ سال هستند. وضعیت در مورد پزشکان متخصص هم بر همین روال است. به ویژه حد متوسط سن پزشکان اعصاب و جراحی بسیار بالاست. به این‌ترتیب در سال‌های آتی، شمار زیادی از پزشکان مسن بازنشسته می‌شوند. آمار نشان می‌دهند که کمبود پزشک در همه‌ی رشته‌ها وجود دارد: از چشم‌پزشک گرفته تا متخصص زنان و پوست. چندی است که در رشتهی جراحی نیز کمبودهای محسوسی دیده می‌شود.
مطب شخصی یا مشترک
با این‌حال آرزوی اینکه پزشکان جوان بتوانند پس از پایان تحصیل مطب شخصی بزنند، کمتر به واقعیت تبدیل می‌شود. در حال حاضر تأسیس "مطب مشترک" که چند پزشک در آن کار کنند، بهترین شکل اشتغال است. "شراکت کاری" در این گونه مطب‌ها به "شرکا" امکان می‌دهد، نیمه‌وقت کار کنند و بقیه‌ی اوقات خود را به دلخواه بگذرانند.
استخدام شدن در مطب یا کلینیک خصوصی، یکی دیگر از شکل‌های اشتغالی کنونی در رشتهی پزشکی است. این شکل به‌ویژه برای خانم‌های دکتری که می‌خواهند حرفه و خانواده‌ی خود را با هم داشته‌باشند، از جاذبیت خاصی برخوردار است. هنوز هم می‌توان گفت، پزشکی، رشته‌ای است که هم نام نیک به‌همراه می‌آورد و هم آینده‌ی شخص را تأمین می‌کند؛ چه برای پزشکان زن و چه مرد.
ساختار تحصیل در رشته پزشکی در دانشگاه‌های آلمان با ایران تفاوت دارد. ورود به دوره‌های تخصصی پزشکی نیز با موافقت استاد راهنما میسر خواهد بود و در قالب کار در کلینیک‌ها و مراکز درمانی ادامه می‌یابد.
تفاوت عمده در تحصیل در رشته پزشکی در آلمان و ایران، در نوع مدرک و مقطع تحصیلی است. در حالی که رشته پزشکی در ایران به صورت یک مرحله‌ای، پس از قبولی در کنکور سراسری تا اتمام دوران تحصیل و دریافت مدرک دکترای پزشکی تعیین شده است، در آلمان دوره تحصیل در رشته پزشکی معادل کارشناسی ارشد پیوسته (Staatsexsamen) محسوب می‌شود.
دوره تحصیل در رشته پزشکی عمومی در آلمان، غالبا ۱۲ نیم سال تحصیلی (معادل شش سال) خواهد بود. دوره کارشناسی ارشد پیوسته در رشته دامپزشکی غالبا ۱۱ نیم سال و در رشته دندانپزشکی ۱۰ ترم را شامل می‌شود. دانش‌آموختگان پس از اتمام دوران تحصیل و قبولی در امتحانات پایانی، با مدرک کارشناسی ارشد اجازه کار خواهند داشت. نوع مدرک و مقطع تحصیلی ذکر شده، شامل رشته‌های دامپزشکی و دندانپزشکی نیز می‌شود.
مراحل پذیرش در رشته پزشکی
برخلاف رشته‌های غیرپزشکی که روند پذیرش (در صورت عضویت دانشگاه در اونی اسیست) از طریق اونی اسیست انجام می‌شود، پذیرش در رشته‌های پزشکی متفاوت است. تصمیم‌گیری در این زمینه با دانشگاه است.
افرادی که با قبولی در دوره‌های روزانه و شبانه دانشگاه‌های سراسری و یا مدارک دانشگاهی در رشته‌های غیرمرتبط اقدام می‌کنند، می‌بایست پس از دریافت پذیرش در دوره یک‌ساله کالج و سپری کردن این دوره، از طریق مرکز توزیع سهمیه‌های دانشگاهی (ZFS) اقدام نمایند.
اما برخی از دانشگاهها مانند دانشگاه بن، مدارک تحصیلی دانشجویان خارجی را در صورت داشتن مدرک قبولی در دانشگاه سراسری و یا مدرک کارشناسی از دانشگاه آزاد، مستقیم و بدون واسطه بررسی خواهند کرد. راه سومی نیز وجود دارد و آن ارسال مدارک به اونی اسیست است. مانند رشته‌های غیرپزشکی، این مرکز اقدام به پذیرش خواهد کرد و نتیجه را به صورت کتبی به اطلاع داوطلب خواهد رساند.
پذیرش در دوره دکترا در رشته‌های پزشکی
دانش‌آموختگان رشته پزشکی پس از اتمام تحصیل به اختیار خود می‌توانند در مقطع دکترا تحصیل کنند. این تصمیم اما شخصی است و دریافت پروانه پزشکی با مدرک کارشناسی‌ارشد صورت می‌گیرد.
دوره دکترا در رشته پزشکی، مانند سایر رشته‌های غیرپزشکی در آلمان برگزار می‌شود. این بدان معناست که شخص داوطلب با انتخاب موضوع و پس از موافقت استاد راهنما با طرح رساله، شروع به تحقیق خواهد کرد. پس از نوشتن رساله دکترا و قبولی در آزمون شفاعی، مدرک دکترا به دانشجو اعطا می‌شود.
پذیرش در دوره‌های تخصص
تحصیل در دوره‌های تخصص پزشکی در آلمان نیز با روال معمول در ایران تفاوت دارد. ورود به این دوره نه از طریق کنکور، بلکه با موافقت استاد راهنما که در این مورد خود یک پزشک متخصص است، صورت می‌پذیرد. این دوره در کلینیک و تحت نظارت پزشک متخصص برگزار می‌شود.
بنا به اطلاعات منتشر شده توسط مرکز تبادلات آکادمیک آلمان (DAAD) داوطلبان گذراندن دوره تخصص پزشکی بایستی پس از موافقت استاد راهنما، برای دریافت اجازه کار اقدام نمایند.
امکان تحصیل در رشته پزشکی در ۲۶ دانشگاه در آلمان وجود دارد که در این بین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. دانشگاه بن، هامبورگ، گیسن، دانشگاه گوته در فرانکفورت، دانشگاه صنعتی درسدن، دانشگاه مونیخ، آخن، مونستر، وورسبروگ، ماگدبورگ، گوتینگن، کیل، لوبک، دانشگاه آزاد برلین، دوسلدورف، زاربروکن، فرایبورگ و ارلانگن.
