انتخاب کشور مقصد - مقایسه شاخصهای اقتصادی/ فرهنگی/آموزشی کشورها

[ForeverBlue]

درود
در این تاپیک سعی داریم به صورت مستدل در خصوص شاخصهای اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و ...کشورهای مختلف بحث کنیم. این موضوع میتواند برای دوستانی که هنوز کشور مقصد را انتخاب نکرده اند مفید باشید(چرا که برخی در پی یافتن کشوری برای ادامه تحصیل هستند که بخواهند پس از پایان تحصیلاتشان در آنجا بمانند).

1- خواهشی که دارم، انجام بحث به صورت مستدل و مستند است و از سلیقه ای شدن و شخصی شدن مباحث خودداری فرمایید [img]images/smilies/smile.gif[/img]  
2- مسلم است که خوب بودن یک کشور در چند شاخص مهم، لزوما دلیل انتخاب آن کشور برای ادامه زندگی نمیشود. ممکن است برای فردی، زندگی در کشور X که شاخصهای توسعه آن از سایر کشورهای مرفه دنیا کمتر است مناسب تر باشد.

مثلا کشورهای امریکا  و چین از نظر شاخص ضریب جینی وضعیت بدتری نسبت به دانمارک دارند اما تولید ناخالص ملی آنها اصلا قابل مقایسه با دانمارک نیست. در این حالی اگر یک تاجر باشید امریکا یا چین بسیار گزینه بهتری است و اگر بخواهید یک کارمند ساده بمانید، دانمارک شاید بهتر باشد.
نکته: اساسا برخی شاخصها، در عمل متضاد هم هستند. در این مورد در آینده بیشتر بحث خواهیم کرد.


یک ابزار بسیار مهم

دوستانی که تمایل دارند در زمینه انواع شاخصها مطالعاتی داشته باشند، میتوانند از یکی از ابزارهای ارائه شده توسط وب سایت سازمان ملل در این لینک کمک بگیرند. در لینک مربوطه شما امکان ایجاد و دانلود گزارش مورد علاقه خود در قالب فایل اکسل را خواهید داشت.

همچنین انواع شاخصهای مهم  را نیز میتوانید در اینجا ببینید.


ویرایش توسط MaMi به دلیل درخواست کاربر جهت به روز آوری ارسال

[ForeverBlue]

دو شاخص مهم در دنیا وجود دارد که وضعیت اقتصادی و معیشتی ( و به تبع آن وضعیت فرهنگی ) را شدیدا تحت الشعاع قرار میدهد:

 

 

شاخص فلاکت یا همان Misery index

 شاخص فلاکت = تورم + بیکاری

این شاخص هرچه بالاتر باشد وضعیت کشور مربوطه بدتر است ==> زندگی با فلاکت و بدبختی بیشتری در آن جریان دارد.

در این شاخص CPI ( یا همان customer price index که نشان میدهد ) و Unemployment یا بیکاری نقش اصلی را دارند.

در خصوص CPI

مجموعه ای به نام سبد کالا که هر کالا در آن یک وزن (رتبه) بخصوص دارد در نظر گرفته شده و cpi محاسبه میشود.

اطلاعات این قسمت همگی مربوط به سال 2013 است. بر اساس آمار اعلام شده توسط Business Insider:
مثلا زیمباوه
CPI inflation: 8.3%
Unemployment: 95%
در نتیجه ==> Misery index score: 103.3

سایر کشورها را نیز میتوانید خودتان با یک جستجوی ساده ( ماننده Top Misery index ranking) در لحظه پیدا کنید.

این لینک نیز جاوی اطلاعات بسیار مفیدی در خصوص برخی کشورها (عمدتا اروپایی) از نظر این شاخص است

نکته: صرفا خوب بودن این شاخص به معنی زندگی خیلی خوب نیست. این شاخص فقط یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب کشور مرفه است. بعنوان مثال کشور قطر از این لحاظ وضعیت بسیار خوبی دارد اما ممکن است شما آن را نپسندید.
خوب بودن این شاخص ==> بهتر بودن وضعیت اقتصادی (فلاکت کمتر) ==> (عموما) مشکلات فرهنگی/اجتماعی  کمتر

[ForeverBlue]

شاخص ضریب جینی

شاخص جینی یا ضریب جینی شاخصی اقتصادی برای محاسبهٔ توزیع ثروت در میان مردم است. بالا بودن این ضریب در یک کشور معمولا به عنوان شاخصی از بالا بودن اختلاف طبقاتی در این کشور در نظر گرفته می‌شود.
شاخص جینی معمولا به صورت درصد بیان می‌شود. عدد صفر نشان‌دهنده‌ی برابری کامل است و بالا رفتن این عدد به معنای نابرابری بیشتر است.

میتوانید برای مشاهده وضعیت کشورهای جهان، شکل زیر را مشاهده کنید


مشاهده میکنید که کشورهای سوئد در این زمینه فوق العاده است و کشورهای اروپای غربی نیز وضعیت بسیار خوبی دارند اما امریکا در این شاخص چندان جالب نیست

بعنوان مثال در ایران، همانطور که خودتان بارها دیده اید، ممکن است یک حسابدار در شرکت a مبلغ 500.000 تومان بعنوان درآمد داشته باشد و در شرکت b مبلغ 1.500.000 تومان! (با فرض یکسان بودن مدرک تحصیلی و سمت و ...) (این که همه به دنبال کار در شرکت نفت میگردند و از کار در آموزش و پرورش فراری هستند)
یا مثلا حقوق مدیر مالی در یک شرکت 3 برابر مدیر اداری  همان شرکت است یا ...

جدول زیر، در مورد حقوق مردم در کشور سوئد است (بر اساس آماری که مرکز آمار سوئد در این لینک ارائه داده است و ظاهرا دوستان عزیز در این وبلاگ هم از همین منبع استفاده کرده اند. من آنچه در وبلاگ مربوطه درج شده را به جهت خلاصه بودن و فارسی بودن درج میکنم)
   

یک نکته: نظام مالیاتی و نوع قوانین آن در تغییرات این ضریب بسیار موثر هستند. مثلا در سوئد اگر شخصی (بالای 18 سال) درآمدی زیر 32.000 کرون در ماه داشته باشد بایستی 32% آن را مالیات بدهد. اما اگر درآمد این شخص بین 42.000 تا 50.000 کرون شود، ممکن است تا 50 درصد مجبور شود مالیات بدهد ==> حقوق بالاتر،لزوما به معنی در آمد بالاتر نیست.
ممکن است یک فرد 10.000 کرون در ماه درآمد بیشتری نسبت به دوستش داشته باشد اما با توجه به درصد مالیات بیشتری که میدهد، آنچه برایش باقی میماند (در مقایسه با دوستش) در حد 2000 کرون هم نباشد ==> اختلاف طبقاتی کمتر (و شاید ظالمانه تر)

در خصوص کشور امریکا هم میتوانید این گزارش رسمی وزارت کار امریکا را ببینید
 
این شاخص نیز به تنهایی تعیین کننده نیست چرا که در کشورهای پیشرفته و مرفه نیز میتوان کشورهایی یافت که ضریب جینی مناسبی ندارند. مثلا امریکا از این لحاظ چندان وضعیت جالبی ندارد (البته مدل اقتصادی امریکا با توجه به شرایط خاصی که دارد، خوب نبودن در این شاخص برایش کاملا عادی و قابل پیش بینی است.

[ForeverBlue]

 شاخص بیگ مک یا همان Big Mac Index

این شاخص، یک شاخص غیر رسمی  برای سنجش قدرت خرید مردم در کشورهای مختلف و تعیین گرانترین و ارزانترین کشورهاست. اسم آن هم دقیقا همان ساندویچ معروف مک دونالد است که در کشورهای فراوانی دارای فروشگاه است.

این شاخص در سال 1986 توسط موسسه اکونومیست طراحی شد.

اگر شما 50 دلار پول داشته باشید، در چه کشوری میتوانید بیشترین/کمترین تعداد ساندویچ را بخرید؟

چرا باید نرخ ساندویچ در کشورهای مختلف فرق کند؟ چون هزینه های زیر در کشورهای مختلف فرق میکند:
میزان مالیات، هزینه مواد اولیه، هزینه نیروی کار (حقوق یک کارگر مثلا در هند و چین بسیار کم و در امریکا و نروژ بسیار زیاد)، هزینه آب و برق و .... 

مثلا جالب است بدانید برای ارسال یک بسته توسط شرکت  DHL  از ایران به اروپا شاید مجبور شوید 50$ بدهید، اما از اروپا به ایران برای همان بسته با همان شرکت بایستی در حدود 200$ دلار بدهید.

نکته: باز هم تاکید میکنم که این شاخص، غیر رسمی و عامیانه است.

[ForeverBlue]

تولید ناخالص داخلی  GDP

تولید ناخالص داخلی در برگیرنده ارزش مجموع کالاها و خدماتی است که طی یک دوران معین، معمولاً یک سال، در یک کشور تولید می‌شود.
نکته: در این تعریف منظور از کالاها و خدمات نهایی، کالا و خدماتی است که در انتهای زنجیر تولید قرار گرفته‌اند و خود آنها برای تولید و خدمات دیگر خریداری نمی‌شوند.
این شاخص به نوعی معرف رشد اقتصادی است ( که دلالت بر افزایش تولید یا درآمد سرانه ملی دارد).
محاسبه این شاخص به روشهای مختلفی (مانند مجموع ارزش افزوده، محاسبه با نگرش مصرف و محاسبه با نگرش درآمد) انجام میپذیرد  که بحث درباره آن از حوصله این مطلب خارج است اما یکی از روشهای متداول آن همان روش نگرش مصرف با فرمول زیر است:

تولید ناخالص داخلی = مصرف خصوصی + سرمایه‌گذاری + مصارف دولتی + (صادرات - واردات)

شکل زیر را ملاحضه کنید

 

[ForeverBlue]

شاخص توسعه انسانی HDI

این شاخص که در سال 2010 نحوه محاسبه آن به کلی تغییر کرد، از 4 شاخص و 3 بعد تشکیل شده است.

شاخصها:
امید به زندگی
میانگین دوران تحصیل
دوران تحصیل مورد انتظار (امید به تحصیل)
درآمد سرانه


ابعاد:
سلامت
تحصیلات
کیفیت زندگی

گزارش سال 2010 سازمان ملل  را میتوانید از اینجا دانلود کنید که در آن محاسبه این معیار و سیار موارد به تفصیل ذکر شده است. 

فرمول محاسبه این شاخص:



با همه این تفاسیر، دنیا در سال 2013 چنین وضعیتی دارد (پر رنگ تر نشانه بهتر است)

برای مشاهده این شاخص در خصوص ایران، میتوانید اینجا را ببنید (لینک به  صفحه ایرانی در سازمان ملل)

[ForeverBlue]

شاخص احساس فساد Corruption Perceptions Index

این شاخص که توسط سازمان شفافیت ارائه میگردد، میزان فساد (سوء استفاده از قدرت در میان مقامات دولتی و سیاستمدارانشان) را بررسی میکند

[ForeverBlue]

شاخص کیفت زندگی  Quality-of-life Index

این شاخص نیز توسط اکونومیست ارائه گردیده است و بر مبنای 9 عامل زیر محاسبه میشود:

1-تعالی مادی: سرانه تولید ناخالص ملی
2-سلامتی: امید به زندگی در بدو تولد
3-ثبات سیاسی و امنیت: نرخ ثبات سیاسی و امنیت
4-زندگی خانوادگی: نرخ طلاق (در هر هزار نفر)
5-زندگی اجتماعی: نرخ حضور در اماکن مذهبی یا عضویت در سندیکاها
6-اقلیم و جغرافیا: عرض جغرافیائی، شرایط اقلیمی بین گرمتر و سردتر را مشخص می سازد.
7-امنیت شغلی: نرخ بیکاری
8-آزادی سیاسی: متوسط شاخص‌های آزادی‌های مدنی و سیاسی
9-برابری جنسیتی: نسبت متوسط درآمد مرد و زن، بر اساس آخرین داده‌های در دسترس

نکته
در مورد این شاخص هنوز منبع اطلاعات دقیقی در دست ندارم و به محض فراهم شدن اطلاعات لازم، این پست به روز رسانی خواهد شد اما برای مشاهده وضعیت کشورها در سال 2013 میتوانید به این وب سایت مراجعه کنید.

ممنون میشوم سایر دوستان در این زمینه کمک کنند.

[ForeverBlue]

مباحث اجتماعی (به قول دوستان، امنیت اخلاقی)

نگرش کشورها به موضوع برده های جنسی و نحوه برخورد دولت ها با موضوع تجارت خدمات جنسی (به نوعی روسپیگری و دریافت و پرداخت پول در ازای س ک س) نیز یکی از مسائلی است که دانستن آن لازم است. (هرچند این تاپیک بیشتر کمک میکند تا کشورها را بشناسیم و معیارهای انتخاب آنها را بدانیم، اما این بحث به روشن تر شدن فضا و جو آن کشور کمک میکند)

دولتهای در دنیا در قبال این موضوع، 3 راهکار دارند:

1- در این زمینه هیچ گونه محدودیتی نبوده و این کار قانونی محسوب شود مانند آلمان، مکزیک، ترکیه و .. (رنگ سبز در نمودار). در این کشورها انجام عمل روسپیگری (prostitution)  و همچنین وجود مراکزی برای این کار که در انگلیسی به آن Brothels میگویند قانونی و بدون مشکل است 
2- این زمینه به صورت شخصی و محدود مجاز باشد اما نباید به صورت تجارت و سازماندهی شده دربیاید مانند فنلاند، فرانسه و ..(رنگ سرمه ای در نمودار) . بسته به نوع قوانین آن کشور  Brothels  میتواند مجاز یا غیرمجاز باشد
3- این موضوع به کل ممنوع و غیرمجاز است مانند ایران، سوئد،  امریکا (به جز ایالت نوادا) و ..(رنگ قرمز در نمودار)

برخلاف آنچه بسیاری در ایران تصور میکنند، کشورهای غربی زیادی هستند که راهکار دوم و سوم را درپیش میگیرند.



معنی این نمودار این است که مثلا در ایران، عربستان، نروژ، امریکا (به جز ایالت نوادا) در صورتی که محرز گردد شخصی در قبال دریافت خدمات جنسی پول دریافت میکند(از راه روسپیگری  درآمد کسب میکند)، کار غیرقانونی انجام داده و محاکمه شده و با او مطابق قوانین برخورد خواهد شد.

یک نکته: کشور سوئد در این زمینه رفتاری بسیار جالب و مترقی دارد. 
در همه کشورها به شدت با شخص روسپی برخورد میشود و او را مقصر میدانند که باعث رواج این فرهنگ میشود. اما در سوئد، موضوع برعکس است و شخص خریدار را مجرم میدانند. یعنی در صورتی که شخصی در سوئد، به یک روسپی پولی پرداخت کند و از او بهره ببرد، با آن روسپی برخورد قانونی در حد محاکمه و زندان و جریمه انجام نخواهد شد و صرفا سعی میشود با کلاسها و آموزشهای اجتماعی و ... با او رفتار شود. اما شخص خریدار محاکمه خواهد شد.

از نظر دولت سوئد، این خریدار است که بازار مناسب برای این کار را توسعه میدهد و روسپیان در این زمینه مورد سوء استفاده و  خشونت واقع میشوند.

نتیجه این قانون: کاهش بسیار بسیار زیاد تعداد روسپیان در سوئد از سال 2009 (سالیانه حدود 400 نفر روسپی غیرقانونی به سوئد می روند - مقایسه کنید با تعداد 15.000 برای کشور همسایه اش فنلاند)


ویرایش توسط MaMi به دلیل درخواست کاربر جهت به روز آوری ارسال

[ForeverBlue]

نرخ رشد جمعیت
poulation growth rate

یک نکته جالب در خصوص نرخ رشد جمعیت، عدد 2.1 است. این عدد حداقل نرخ رشد برای جامعه ای است که میخواهد برای برقرار تعادل و جایگزین کردن جمعیت خودش داشته باشد (یعنی 2 فرزند جانشین پدر و مادر شوند). بنابر این نرخ رشد زیر این مقدار به معنی حرکت رو به زوال و کاهش است (لزوما نباید نرخ رشد یک عدد منفی باشد)

نکته 2: تثبیت یک نرخ، پس از 2 نسل خود را نشان خواهد داد. مثلا تصور کنید همین الان در ایران، نرخ رشد جمعیت به گونه روی همان 2.1 تثبیت گردد. در این صورت بعد از 2 نسل یعنی 50 سال دیگر، رشد جمعیت صفر خواهد بود. حال جالب است بدانید این نرخ در سال 85 در حد 1.8 و در سال 90 در حد 1.6 بوده است.


نکته 3: ممکن است تصور کنید، با توجه به شرایط اقتصادی ایران، شاید بهتر باشد این نرخ رشد منفی باشد و جمعیت کمتر تا شاید وضعیت بهتر شود. متاسفانه این تصور نیز درست نیست (چرا که این کار حداقل به نیم قرن زمان نیاز دارد و ثانیا عوارض بسیار وخیم تری خواهد داشت که در فرصت مناسب شاید به آن پرداختم. فقط یک مورد ساده آن، جمعیت سالمند بسیار زیاد در 30 سال آینده و کمبود بسیار شدید نیروی کار جوان است ==> بحران!!!! )

نکته 4: لزوما وضعیت اقتصادی بد منجر به رشد پایین نمیشود. دلیل اصلی رشد کم جمعیت، توسه یافتگی و رفاه است(این مورد را میتوانید بوضوح در نمودار زیر ببینید).
در قدیم نگاه مردم به فرزند یک نگاه ابزاری و سرمایه ای بود (مثلا کسی که 10 فرزند داشت، خیالش راحت بود که در پیری همه مراقبش هستند و عضای دستش هستند و ...) اما کنون آن نگاه وجود ندارد و مردم ترجیح میدهند با فرزند کمتر و کیفیت بالاتری زندگی کنند.

دوستی میگفت در افغانستان بچه را بدنیا می آورند و ولش میکنند تا خودش بزرگ شود! یعنی اصلا به شرایط آموزش و رفاه و ... اهمیتی نمیدهند <==>  توسعه یافتگی کم 

نکته 5: صرفا افزایش جمعیت منجر به فقر نمیشود. دلیل رشد فقر ریشه در عوامل دیگری دارد 

نمودار زیر، نرخ رشد جمعیت در پایان 2011 را نشان میدهد


این نمودار نیز هم جمعیت کشورها بر حسب میلیون نفر را نشان میدهد